Fileless malware nie korzysta z tradycyjnych plików do infekowania systemów komputerowych. W przeciwieństwie do klasycznych wirusów czy trojanów, fileless malware działa bezpośrednio w pamięci operacyjnej komputera.
To sprawia, że jest trudniejszy do wykrycia i usunięcia. Złośliwe oprogramowanie tego typu nie pozostawia śladów na dysku twardym, co utrudnia jego identyfikację przez tradycyjne programy antywirusowe.
Fileless malware często wykorzystuje legalne narzędzia systemowe, takie jak PowerShell czy Windows Management Instrumentation (WMI), do przeprowadzania swoich działań. Dzięki temu może unikać wykrycia przez systemy zabezpieczeń, które nie podejrzewają legalnych narzędzi o złośliwe działania. Ten rodzaj malware jest szczególnie niebezpieczny, ponieważ może działać w tle przez długi czas, nie wzbudzając podejrzeń użytkownika ani administratora systemu. W rezultacie fileless malware staje się coraz bardziej popularnym narzędziem w arsenale cyberprzestępców, którzy szukają skutecznych metod na przeprowadzanie ataków bez ryzyka szybkiego wykrycia.
Jak działa fileless malware
Fileless malware działa poprzez wykorzystanie pamięci operacyjnej komputera oraz legalnych narzędzi systemowych do przeprowadzania złośliwych działań. Proces infekcji często rozpoczyna się od phishingu lub innej formy socjotechniki, która skłania użytkownika do uruchomienia złośliwego skryptu.
Skrypt ten może być osadzony w dokumencie Worda, Excelu lub w e-mailu, który po otwarciu uruchamia złośliwy kod. Kod ten następnie wykorzystuje narzędzia takie jak PowerShell, aby pobrać i uruchomić dodatkowe złośliwe skrypty bez zapisywania ich na dysku twardym. W ten sposób fileless malware może przeprowadzać różne działania, takie jak kradzież danych, instalowanie backdoorów czy przeprowadzanie ataków typu ransomware.
Ponieważ działa w pamięci operacyjnej, jego ślady znikają po restarcie systemu, co dodatkowo utrudnia jego wykrycie i analizę. Fileless malware może również wykorzystywać luki w zabezpieczeniach systemu operacyjnego lub aplikacji, aby uzyskać wyższe uprawnienia i przeprowadzać bardziej zaawansowane ataki. Dzięki swojej zdolności do ukrywania się i unikania tradycyjnych metod wykrywania, stanowi poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa komputerowego.
Dlaczego fileless malware jest trudny do wykrycia?
Po pierwsze, ponieważ nie zapisuje żadnych plików na dysku twardym, nie pozostawia śladów, które mogłyby być wykryte przez skanery antywirusowe. Tradycyjne programy antywirusowe polegają na sygnaturach plików, aby identyfikować złośliwe oprogramowanie, a fileless malware omija tę metodę, działając wyłącznie w pamięci operacyjnej.
Po drugie często wykorzystuje legalne narzędzia systemowe, takie jak PowerShell czy WMI, które są zaufane przez system operacyjny i nie są zazwyczaj monitorowane pod kątem złośliwych działań. To sprawia, że nawet zaawansowane systemy wykrywania anomalii mogą mieć trudności z odróżnieniem legalnych działań od złośliwych.
Po trzecie, może dynamicznie zmieniać swoje zachowanie, co utrudnia jego analizę i tworzenie skutecznych sygnatur wykrywania. Ponieważ działa w pamięci operacyjnej, jego ślady znikają też po restarcie systemu, co utrudnia analizę post-mortem. Fileless malware często wykorzystuje także luki w zabezpieczeniach systemu operacyjnego lub aplikacji, co pozwala mu na uzyskanie wyższych uprawnień i przeprowadzanie bardziej zaawansowanych ataków.
Wszystkie te czynniki sprawiają, że fileless malware jest jednym z najtrudniejszych do wykrycia i najbardziej niebezpiecznych rodzajów złośliwego oprogramowania.
Czytaj też: